Asıl adı Joaquin Rodrigo Vidre… Ünlü İspanyol klasik
müzik bestecisi ve piyano virtiözü… Tüm dünya onu Concierto de Aranjuez adlı
eseriyle tanır. Bizdeki yaygın adıyla “Rodrigo’nun Gitar Konçertosu”…
Rodrigo 22 Kasım 1901’de İspanya’da, Valencia – Sagunto’da doğdu ve 6
Temmuz 1999’da 98 yaşındayken Madrid’te vefat etti.
Henüz üç yaşındayken difteri’ye yakalandıktan sonra görme yetisini
kaybetti… Sekiz yaşında solfej, piyano ve keman eğitimine başladı. On altı
yaşında armoni ve kompozisyon dersleri aldı. Piyano virtiözü oldu, birçok
klasik müzik eseri yazdı. Erken bir yaşta kör olmasına rağmen, büyük başarılar
kazandı. Beklenilenin aksine, gitarı hiçbir zaman çok iyi çalamadı.
Rodrigo, 19 Ocak 1933’te, Valencia’da, Kamhi ailesinin kızı Victoria
Kamhi ile evlendi.
Victoria Kamhi ünlü piyano hocaları Lalewichz, Lévy and Viñes’dan
piyano eğitimi aldı. Rodrigo’yla 1929 yılında tanıştı ve Valencia’da
evlendiler. 1939’da İspanya’ya dönmeden önce, İkinci Dünya Savaşı’nın en vahşi
dönemlerinde, Hitler Faşizminin Fransa ve Almanya’sında yaşadılar. Üstelik, 27
Ocak 1941’de tek kızları Cecilia doğdu. Bu dönemlerinde yaşadıkları bile başlı
başına bir sinema eseri olur sanırım; kör bir piyanist, onun Yahudi asıllı eşi…
Kamhi şartlar gereği piyano kariyerine son verip, çocukluğundan beri
kör olan besteci kocasının asistanı oldu ve onun biyografisi olan, birçok dile
çevrilmiş De la mano de Joaquín Rodrigo: Historia de nuestra vida’yı yazdı.
(Türkçesi: Joaquin Rodrigo’yla el ele:Maestro’nun yanında hayatım)
Kamhi 1997’de kocası Rodrigo’dan iki yıl önce, 92 yaşında öldü.
Kendisinin ve eşinin mezarları Aranjuez mezarlığındadır.
Gelelim meşhur
konçerto’nun hikâyesine…
Hitler ve Mussolini destekli General Franco’nun komutasındaki faşist
güçlerin, 17 Temmuz 1936’da seçimle işbaşına gelen Sosyalistlerin “Halk
Cephesi” koalisyonuna karşı ayaklanmasıyla İspanya bir iç savaşa sürüklendi…
Bir yanda Alman Nazi ordusunun bombardıman uçakları… Mussolini’nin
askerleri… Ve faşist İspanya ordusu…
Diğer yanda birçok ülkeden gelen devrimcilerden, sosyalistlerden ve
anti-faşistlerden oluşan ‘Enternasyonal Tugaylar’… Ve çeşitli partilerin bir
araya gelerek oluşturduğu ve halkın desteğiyle iktidara gelen İspanya
Sosyalistlerinin Halk Cephesi…
Üç yıl süren ve büyük yıkıma yol açan İç Savaş Halk Cephesi’nin
yenilgisiyle sonuçlandı… Ve İspanya’da Franco’nun, 1975 yılında ölümüne kadar
40 yıl sürecek olan, diktatörlük dönemi başladı.
İşte, bu meşhur konçerto bu dönemi anlatır…
İspanya iç savaşı sırasında ve sonrasında Franco diktatörlüğünün
halkına çektirdiği acıları, zulmü anlatan ve Faşizme karşı direnen
devrimcilerin coşkusunu içeren bu muhteşem konçerto’yu Rodrigo görmez olduğu
için bölümler halinde eşine yazdırmıştır.
Concierto de Aranjuez, varolanlar içerisinde çalınması en zor olan
Gitar Konçertosu olarak bilinir. Ve Konçertoyu tam anlamıyla Paco de Lucia’nın
çalabildiği söylenir…
Özellikle 68, 78 ve 88 kuşağı gençliğini yaşayıp da Rodrigo’nun Gitar
Konçertosunu ezbere bilmeyenine doğrusu ben pek rastlamadım.
Peki neden?… Hiç düşündünüz mü?…
Cevabını ben vereyim: Bizim Deniz’in etkisinden…
Deniz Gezmiş’ten bahsediyorum…
Ne güzel yazmış Can Yücel Mare Nostrum şiirinde Denizi…
En uzun koşuysa elbet Türkiye’de de Devrim,
O, onun
en güzel yüz metresini koştu
en
sekmez lüverin namlusundan fırlayarak…
En
hızlısıydı hepimizin,
en önce
göğüsledi ipi…
Acıyorsam
sana anam avradım olsun,
Ama aşk
olsun sana çocuk, aşk olsun!
Başka söze gerek var mı Denizi anlatmak için…
Öncülüğünün ve yaptıklarının yanı sıra, bizlere bu muhteşem konçertoyu
keşfetme fırsatı verdiğin için de;
Aşk olsun sana çocuk, aşk olsun!…
Deniz Gezmiş 6 Mayıs 1972’de idam edilmeden önce son arzusu olarak
demli bir çay ve sigara eşliğinde Rodrigo’nun Gitar Konçertosu’nu dinlemek
istedi…
Sonra idam edildi…
Son sözleriyse “Yaşasın Tam Bağımsız Türkiye!” ve “Yaşasın Türk ve Kürt
Halklarının Kardeşliği!” idi…
Eski Devrimciler, Romantiktiler… Her koşulda bunu yüreklerinde
hisseder, hissettirirdiler….
Ama yani… Aşk olsun sana be çocuk, aşk olsun!
Başka söze gerek yok!
Rodrigo…
Victoria…
Konçerto…
İç Savaş…
Acılar…
Tam Bağımsızlık…
Kardeşlik…
Ve Deniz………..
Deniz’in anımsattıkları eşliğinde sizleri Rodrigo’nun Gitar Konçertosu
ile baş başa bırakıyorum…
Rodrigo’nun Gitar Konçertosunu tam
manasıyla sadece Paco De Lucia’nın çalabildiği rivayet edilir.
Hakan Metin Mercan
https://www.insanokur.org/rodrigonun-gitar-koncertosu-ile-deniz-gezmisi-bulusturan-hikaye/
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder